Rabu, 9 Februari 2022

CHARA NAGANG MENSIA MAYUH NGACHIRKA URAS SEBARANG ENDUR

 


               Nadai siku orang ti benama mensia enda rinduka utai ti beresi tang nama kebuah agi bisi genturung pendiau sida kamah? Penanggul genturung pendiau tu nyadi laban sekeda orang bisi nejuka uras ngachir ba sebarang endur. Genturung pendiau ti kamah, enda nyamai endur diau laban igi penyakit enda ulih ngerekai ngagai sida ti diau dia.  Ditu aku deka bejuraika sekeda chara dikena mutarka penanggul nya.

                 Chara ti keterubah iya nya kitai mesti ngatur gotong royong meresi endur ba genturung pendiau diri empu. Pengawa gotong royong tu chara ti chukup engkeman dikena meresi genturung pendiau kitai. Kitai patut ngumpul uras awakka nadai endur nyamuk, lalat, gerinang enggau chit besarang laban jelu nya ti mai igi penyakit. Kelimpah ari nya, kitai patut ngumpul uras ba parit laban enti uras balat ngachir ba parit tau ngasuh ampuh bah ba endur ti baruh ketegal parit nya sebat tauka betekat. Pengawa bebuaika uras tau mai mayuh empas negatif ngagai kitai baka ampuh bah, igi penyakit, pemeresi enggau mayuh ti bukai. Nya alai, kitai patut ngatur pengawa gotong royong awakka genturung pendiau kitai beresi, selamat sereta nyamai endur diau.

                  Nangkanka nya, kitai tau ngaga endur nugungka uras ti menyana sereta sistematik. Endur nugungka uras tu chukup beguna awakka uras ke diengkah dia ulih nyeliahka jelu baka ukui enggau mayau merunsaika uras nya. Endur nya tau digaga jauh mimit ari genturung pendiau awakka nadai jelu baka tikus, menarat, gerinang niki ke rumah kelimpah ari nyeliah bau ti enda manah enggau ti bukai. Ukai semina pemeresi genturung pendiau patut dijaga tang pemeresi endur nugungka uras mega patut sedia sereta dijaga enggau manah. Nya mih siti chara dikena mutarka penanggul tu ari ti ngaga tauka ngagihka endur nugungka uras ti menyana.       

Kelimpah ari nya, chara bukai iya nya meri licha ngagai bala mayuh penguntung nyaga pemeresi genturung pendiau ari orang ti bekuasa. Dikena nyempulang pengawa gotong royong kitai tau begempuru sambil mendingka atur enggauu jaku ajar ari sida nya pasal penguntung nyaga pemeresi genturung pendiau. Kitai tau ngangau ke orang ari opis pengerai, opis rampa menua, opis pelilih menua enggau ti bukai. Penerang ari licha tu chukup beguna awakka mensia mayuh sama bela nemu penguntung enti kitai diau ba genturung pendiau ti beresi.

           Chara ti kepenudi iya nya bejalaika atur tauka undang-undang ti terit. Ngena  chara bejalaika atur ti terit mensia mayuh tentu nangi sereta nemu tanggung pengawa diri empu enda bebuaika uras sebarang alai enti enggai ditunggu tauka diukum. Enti sema kitai tepedaka orang bisi muai uras sengapa endur, kitai patut meri jaku tangkan dulu tang enti iya agi ngereja pengawa nya baru ngena ukum ti terit. Neritka atur sereta ngukum tu disadang ngasi laban nya tau ngasuh sida bejimat lalu nangi ngereja pengawa nya agi. Ukum nya baka ngena mata duit nitih ke pemayuh enggau penyuah sida bebuaika uras.

           Dikena nyimpul penemu tu, kitai sama bela nemu genturung pendiau ti beresi sigi nyamai endur diau. Ari chara baka ti dipadahka tadi kitai mesti nyaga pemeresi genturung pendiau awakka enda ngenataika  mayuh empas negatif. Ambika banding, kitai patut nyaga pemeresi genturung pendiau awakka angin dia enda kamah, nadai igi penyakit, nyamai mata meda enggau ti bukai.   Nya alai, jaga mih enggau manah genturung pendiau kitai awakka pengidup  nyamai sereta lantang belama.

Gloria Emilly Gading anak Sigat - 5AL 2020

Tiada ulasan:

Catat Ulasan